Irańska Obrona Przeciwlotnicza (OPL) – część I – systemy radiolokacyjne.
- Krzysztof Podgórski
- 16 cze 2019
- 7 minut(y) czytania
Na naszych oczach zaostrza się sytuacja wokół Iranu i spór Teheranu z Waszyngtonem. Po wydarzeniach w Zatoce Omańskiej, kiedy to na dwóch wielkich tankowcach doszło do eksplozji , zwiększa się prawdopodobieństwo wojny z Islamską Republiką Iranu.
W warunkach, w których kraje zachodnie na czele z USA mogą przeprowadzić ataki lotniczo-rakietowe na cele irańskie, irańska obrona powietrzna zyskuje wielkie znaczenie. Przybliżę ją Państwu w kilku artykułach
Cz. I irańskie systemy radiolokacyjne.
W latach rządów szacha, czyli do roku 1980 irańskie jednostki radiotechniczne odpowiedzialne za pokrycie przestrzeni radiolokacyjnej, śledzenie sytuacji powietrznej i wskazywanie celu myśliwcom przechwytującym i jednostko naziemnym (OPL) były wyposażone w radary amerykańskie i brytyjskie. Ok. połowy lat 70-tych XXw,w Iranie zbudowano stacjonarne stanowiska z amerykańskimi radarami AN / FPS-88 i AN / FPS-100 oraz wysokościomierze radiowe AN / FPS-89. Tym sposobem w przestrzeni powietrznej nad i wokół Iranu, stworzono solidne pole radarowe. Iran nabył również stacjonarne radary brytyjskie typu 88 i wysokościomierze radiowe typu 89. Większość tych radarów zainstalowano stacjonarnie, pod przezroczystymi kopułkami z tworzywa sztucznego, zabudowanymi na specjalnych wieżach. Taki potężny stacjonarny radar może widzieć cele powietrzne na dużych wysokościach w zasięgu 300-450 km. Zwykle, irańskie radary znajdowały się blisko wybrzeża lub na dominujących wzgórzach. Możliwe, że niektóre stare radary, które przetrwały wojnę Irak-Iran, nadal działają i są do dyspozycji irańskiej OPL
Ostatnio stacjonarne radary produkcji amerykańskiej i brytyjskiej, które wyczerpały swój resurs, czyli okres eksploatacji, są zastępowane przez stacje radiolokacyjne irańskiej produkcji. W październiku 2015 r. Iran wprowadził nowy system radaru cyfrowego dalekiego zasięgu Fatah-14C , o metrowych długościach fali radiowej, z zakresem wykrywania celów na dużej wysokości do 500 km. Tak imponujące dane uzyskano dzięki zastosowaniu wysokiej wartości energii i dużej powierzchni antenowej.
Część antenowa stałego radaru jest instalowana na solidnym fundamencie. Obsługa stacji radiolokacyjnej z wyświetlaczami informacyjnymi i urządzeniami komunikacyjnymi jest chroniona w podziemnym ufortyfikowanym bunkrze . Obiekt jest wyposażony w urządzenia wentylacyjne, klimatyzacyjne, a załodze zapewnione są wszystkie niezbędne środki do życia. Poinformowano, że kompleks radarowy obejmuje cyfrowe systemy przetwarzania danych. Liczba jednocześnie obserwowanych celów może przekraczać 100 jednostek powietrznych. Pierwszy typ stacji Fath-14 znajduje się w północno-zachodniej części Iranu.
W kwietniu 2012 r. Media opublikowały informacje o rozpoczęciu budowy w Iranie pozahoryzontalnej stacji radiolokacyjnej Ghadir. To dość duża stacjonarna stacja radiolokacyjna z nieruchomym zestawem anten prętowych o długości około 40 metrów, zorientowana w danym kierunku. Jest ona w stanie wykrywać cele w zasięgu do 1100 km i na wysokości do 300 km. Te trójwspółrzędne stacje radiolokacyjne z fazowanym układem anten są zaprojektowane do wykrywania nie tylko celów aerodynamicznych na średnich i dużych wysokościach, ale także wrogich rakiet balistycznych i satelitów krążących na niskich orbitach.
Sądząc po zdjęciach satelitarnych, budowa pierwszego doświadczonego systemu pozahoryzaontalnej stacji radiolokacyjnej, który jest częścią irańskiego systemu ostrzegania o atakach rakietowych, rozpoczęła się w 2010 r., ok. 70 km na północny zachód od Teheranu.
Pierwsza stacja eksperymentalna miała jeden system antenowy skierowany na południe. Dwa następne zahoryzontalne stacje radiolokacyjne Ghadir, zbudowano w prowincjach Khuzestan i Semnan. Mają one cztery systemy antenowe, które zapewniają radiolokacyjny widok dookólny . Kolejna stacja została wybudowana w prowincji Kurdystan, 27 km na północ od miasta Bijar. Budowa tych dużych systemów antenowych, irańskich stacji radarowych w przeszłości trwała 8-10 miesięcy. Po uruchomieniu wszystkich czterech systemów radarowych irańska armia będzie mogła kontrolować przestrzeń powietrzną i przestrzeń kosmiczną nad Arabią Saudyjską, Egiptem, Izraelem, Turcją i Pakistanem. Przewidziano również częściowe pokrycie radarowe Europy Wschodniej, południowo-zachodniej Rosji (w tym Moskwy), Zachodnich Indii i większości Morza Arabskiego.
Oprócz stacjonarnych radarów, podczas rządów szacha, Iran kupił mobilne radary AN / TPS-43 o zasięgu wykrywania do 400 km. Do transportu wszystkich elementów radarowych potrzebne były dwie ciężarówki o ładowności 3,5 tony.
Te amerykańskie stacje radiolokacyjne sprawdziły się podczas wojny z Irakiem. W latach 80. irańskie przedsiębiorstwa rozpoczęły remonty radaru AN / TPS-43. Po zakończeniu działań wojennych, oraz po uzyskaniu dostępu do zachodniej i chińskiej bazy elementów radiowych, rozpoczęła się masowa produkcja wariantu skonstruowanego przez lokalnych specjalistów. W przeciwieństwie do amerykańskiego pierwowzoru, radary zbudowane w Iranie są zamontowane na przyczepach samochodowych. Według niektórych informacji modyfikacja ta otrzymała oznaczenie Kashef-1.
W składzie chińskich systemów przeciwlotniczych HQ-2J do Iranu sprzedanych przez Chiny dostarczono mobilny dwuwspółrzędny radar stałego monitoringu YLC-8. Ta stacja jest chińską wersją radzieckiego radaru P-12 z metrowymi falami radiowymi
Z kolei w latach 90. w Iranie na podstawie chińskiej stacji YLC-8 Isfahan University of Technology stworzył radar Matla ul-Fajr z zasięgiem wykrywania do 250 km. Cały sprzęt i kompleks antenowy znajdują się na naczepie samochodowej typu kontenerowego.
Później pojawiła się jego radykalnie ulepszona wersja, znana jako Matla ul-Fajr-2. Poinformowano, że ten radar, zbudowany na nowoczesnej bazie elementów półprzewodnikowych, wykorzystuje technologie cyfrowe i zaawansowane wyświetlanie informacji radarowych oraz systemy transmisji. Według danych irańskich opracowane na szczeblu krajowym radary działające w systemie metrowych fal radarowych mogą skutecznie wykrywać samoloty wykonane z elementami o niskiej widoczności radaru. Zasięg wykrywania celów na dużej wysokości ulepszonego radaru Matla ul-Fajr-2 wynosi 300 km. Obecnie radary Matla ul-Fajr-2 zastępują stare amerykańskie i brytyjskie radary. W 2011 r. Przedstawiciele Iranu powiedzieli, że nowy radar kontroluje całe wody Zatoki Perskiej.
W 2015 roku irańska telewizja zademonstrowała radar Matla ul-Fajr-3. W porównaniu do wcześniejszych wersji, system antenowy stacji radarowej został znacznie zwiększony. Komentator telewizyjny mówił, że nowa modyfikacja umożliwia obserwację celów w odległości ponad 400 km.
Kolejną stacją radarową jaką zbudowano w Iranie, stworzono na bazie chińskiego radaru YLC-6 , był to Kashef-2. Podobnie jak wiele innych irańskich stacji, ten dwuwspółrzedny radar działający w zakresie częstotliwości 10 cm jest zamontowany na podwoziu ciężarówki. Kolejne dwa samobieżne urządzenia typu kontenerowego mieszczą elementy sterujące i wyświetlacze informacyjne, a także urządzenia komunikacyjne.
Głównym celem tego mobilnego radaru jest wykrywanie celów powietrznych na niskiej wysokości. Zasięg wykrywania, w zależności od rodzaju celu i wysokości lotu, wynosi 150-200 km. Radary tego typu są z reguły podporządkowane są do mobilnych jednostek obrony powietrznej wojsk ladowych.
Wystawy osiągnięć irańskiego kompleksu przemysłowego w ostatnich latach wielokrotnie pokazywały obiecujące radary z AFAR, co odzwierciedla skalę badań prowadzonych w Iranie. Być może najbardziej godną uwagi próbą doprowadzoną do etapu testów wojskowych jest radar Najm 802.
Radar Najm 802 zamontowany na podwoziu ciężarówki (na pierwszym planie) obok radaru Matla ul-Fajr-3
Zewnętrznie, stacja ta ma pewne podobieństwo do rosyjskiego mobilnego radaru trójwspółrzędnego UHF „Gamma DE” lub chińskiego JYL-1. Według irańskich danych radar Najm 802 może wykrywać cele o zasięgu do 320 km i najwyraźniej jest przeznaczony do wykorzystania jako część nowych systemów rakiet przeciwlotniczych, które są obecnie aktywnie rozwijane w Iranie. Jak dotąd radary Najm 802 istnieją w pojedynczych egzemplarzach.
Równolegle z tworzeniem własnych i kompilacją próbek zagranicznych w Islamskiej Republice Iranu przeznaczono znaczne środki na zakup nowoczesnych radarów za granicą. Dostawcami stacji kontroli radarowej sytuacji lotniczej jest Rosja i Chiny.
Wśród chińskich radarów znajduje się trójwspółrzędna stacja JY-14, która może działać w zakresach centymetrowych i decymetrowych fal radarowych w zależności od sytuacji taktycznej i charakteru celów.
Radar JY-14, opracowany w drugiej połowie lat 90- tych XXw, jest w stanie kontrolować przestrzeń powietrzną w odległości do 320 km i jednocześnie śledzić do 72 celów.
Radar JY-14
Zdaniem zachodnich ekspertów stacja ma dobrą odporność na zakłócenia i może pracować w trybie przeskoku częstotliwości, co utrudnia zagłuszanie. Radar JY-14 potrafi ustalić współrzędne celów z dokładnością do 200-400 metrów. Jest on wyposażony w instalację chronioną linię transmisji danych radiowych i jest używany głównie do wskazywania celów samolotom przechwytującym i systemom rakietowym obrony powietrznej. Po raz pierwszy amerykańskie aktywa wywiadu radiowego zarejestrowały prace radaru JY-14 w Iranie pod koniec 2001 roku.
W 1992 r., Wraz z dostawą przez Rosję systemów obrony powietrznej dalekiego zasięgu S-200WE, do Iranu trafił radar dalekiego zasięgu 5N84AE „Obrona-14” . W momencie dostawy stacje te, opracowane w połowie lat 70-tych XXw, nie były już ostatnim słowem nowoczesnej technologii radarowej, Były za to standardowym wyposażeniem poszukiwania celów powietrznych w systemie rakietowym obrony powietrznej S-200.
Irański radar 5N84AE „Obrona-14”
Radar 5N84AE jest w stanie kontrolować przestrzeń powietrzną w promieniu 400 km i namierzać cele lecące na wysokości do 30 000 metrów oraz wykrywać środki napadu powietrznego wykonywane przy użyciu technologii „stealth”. Jednak poważnymi wadami tej stacji są duże wymiary i waga. Umieszczenie sprzętu i generatorów mocy odbywa się na pięciu samochodach ciężarowych, a „rozwinięcie i zwinięcie” dywizjonu zajmuje około jednego dnia. Wszystko to sprawia, że radar „Obrona-14” jest bardzo widoczny na ziemi i w rzeczywistości jest on stacjonarny. To, co jest dopuszczalne w czasie służby w czasie pokoju, na stałe, to w przypadku wybuchu działań wojennych sprawia, że duże radary skazane są na szybkie zniszczenie.
Wraz z radarem 5N84AE Iran obsługuje wysokościomierze radiowe PRV-17, które służą do dokładnego określania współrzędnych w zakresie, azymucie i wysokości. PRV-17 w prostym środowisku zagłuszania może wykryć cel typu myśliwca lecącego na wysokości 10 000 metrów w odległości 300 km
Radar 1L119 „Niebo -SWU”
Najnowocześniejszy radar metrowy będący w rękach przeciwlotników Iranu to rosyjski 1L119 „Niebo-SWU”. Mobilny trójwspółrzedny radar z aktywną fazowaną anteną macierzystą, ma wysoką odporność na zakłócenia, jest porównywalny w tym zakresie do radaru 5H84AE, ale czas jego rozmieszenia /zwinięcia z posterunku radiolokacyjnego nie przekracza 30 minut. Dostawy radaru Niebo-SWU do irańskich sił zbrojnych rozpoczęły się wcześniej niż w armii rosyjskiej. Po raz pierwszy radary te zostały publicznie zaprezentowane w Iranie w 2010 roku.
Prawie równocześnie z radarem Niebo-SWU dostarczanym z Rosji, w Iranie pojawiły się rosyjskie trójwspółrzedne stacje radarowe w trybie pracy dyżurnej, Kasta-2E2. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi na stronie internetowej rosyjskiego koncernu Almaz-Antej, jest to radar działający w zakresie decymetrowym i jest przeznaczony do kontrolowania przestrzeni powietrznej, określania zasięgu, azymutu, wysokości lotu i charakterystyki trasy obiektów lotniczych - samolotów, śmigłowców, pocisków samosterujących bezpilotowców, w tym lecących na niskich i bardzo niskich wysokościach.
Radar „Kasta-2E2” może być wykorzystywany w systemach obrony powietrznej, obrony wybrzeża oraz kontroli granicznej do kontroli ruchu lotniczego i kontroli przestrzeni powietrznej w strefach lotnisk. Siłą tej stacji jest zdolność konsekwentnego wykrywania i śledzenia powietrznych celów lecących na małej wysokości na tle fałd terenu i formacji hydro-meteorologicznych. Główne elementy radaru znajdują się na podwoziu dwóch rosyjskich ciężarówek KAMAZ o dużej mobilności w terenie. W autonomicznych działaniach, radar jest podłączony do ruchomego generatora diesla. Czas „rozmieszczenia/zwiniecia” z pozycji marszowej do pracy, w przypadku korzystania ze standardowej anteny nie przekracza 20 minut. Zasięg wykrywania celu typu samolot myśliwski na wysokości 1000 metrów wynosi około 100 km. Aby poprawić warunki wykrywania celów na małej wysokości z małym EPR na obszarach o trudnym terenie, możliwe jest użycie zestawu masztu antenowego o wysokości podnoszenia 50 metrów. Ale jednocześnie czas instalacji i demontażu anteny zwiększa się wielokrotnie.
W Iranie wiele uwagi poświęca się również pasywnym narzędziom do wykrywania, które nie demaskują się promieniowaniem radarowym. W 2012 r. Irański kanał telewizyjny IRIB poinformował, że podczas dużych ćwiczeń sił obrony powietrznej użyto radiowej stacji wywiadowczej 1L122 Awtobaza, produkcji rosyjskich. Sprzęt systemu WRE Awtobaza, zamontowany na podwoziach pojazdów terenowych, rejestrują pracę systemów radiowych w lotnictwie i określają współrzędne samolotu. Zebrane informacje z kolei są automatycznie przesyłane przewodowymi lub radiowymi liniami do centrali, naziemnych posterunków dowodzenia lotnictwa myśliwskiego i posterunków kontroli obrony powietrznej systemu rakietowego obrony powietrznej.
Oprócz rosyjskich stacji rozpoznania radiotechnicznego, irańskie jednostki obrony powietrznej używają własny „pasywny radar”, znanego jako „Alim”. Wszystkie elementy irańskiego sprzętu WRE mieszczą się w przyczepie typu kontenerowego. Po raz pierwszy stacja ta została pokazana 5 lat temu na defiladzie wojskowej w Teheranie.
W części drugiej opisany zostanie sprzęt irańskiej OPL i jego możliwości. .
Comments